Greekatlas

Ήρα

Θεός Γυναίκα Ηερόμορφη, παμβασίλεια,ψυχοτρόφος, Το όνομα της είναι αναγραμματισμός της λέξης αήρ Ή προέρχεται απο το ερατή -αγαπημένη του Δία Ή απο το άραι-ήραι (διότι ουν ήρε το παιδίον ο Κρόνος) Σημαίνει επισης την χάριν και την επικουρίαν

Η Ήρα,προτελευταίο παιδί του Κρόνου και της Ρέας,αδελφή και τελική σύζυγος του Δία,
εκπροσωπεί την ψυχή του Σύμπαντος ,το ζωογόνο αέρα και με το γάλα της (την ώρα που εν αγνοία της θηλάζει τον Ηρακλή ,τραβώντας απότομα το στήθος της απο το μωρό)δημιουργεί τον Γαλαξία. Σαν σύζυγος του Υπέρτατου θεού ,συγκυβερνά μαζί του και είναι η αναμφισβήτητη βασίλισσα του Ολύμπου.
Στην αρχή της ζωής της ,έχει την μοίρα των αδελφών της και καταπίνεται απο τον πατέρα της Κρόνο και ελευθερώνεται κατόπιν απο τον Δία.Κατά την διάρκεια των αγώνων του Δία ενάντια στον Κρόνο, η θεά Τηθύς πήρε την Ήρα ως τον Ωκεανό στα πέρατα του κόσμου.
Οι Σαμιώτες όμως ισχυρίζονται πως η Ήρα γεννήθηκε στο νησί τους, στις όχθες του ποταμού Ιμβράσιου , κάτω απο μια ιτιά, που μαζί με την βελανιδιά της Δωδώνης ήταν το αρχαιότερο δέντρο στην Ελλάδα και εκεί πέρασε τα νεανικά της χρόνια.
Στην Εύβοια διαδραματίζεται η συνάντηση της Ήρας-Παρθένας με τον ερωτοχτυπημένο Δία
που την κλεβει απο την παραμάνα της την Μάκριν , αφου μεταμορφωμένος σε κούκο καταφέρνει να την πλησιάσει.Ο Ζεύς την κατακτά μονον όταν της υπόσχεται νόμιμο γάμο.
Οι δυο εραστές κρύβονται σε μια σπηλιά του Κιθαιρώνα και εκεί κάνουν το γάμο τους.
Η ένωση τους ειναι ο ιερός γάμος του Νου και της Ψυχής . Η Ήρα είναι η προστάτιδα του Γάμου αλλά και γενικότερα των γυναίκων που τις παρακολουθεί σε όλες τους τις δραστηριότητες φανερές και απόκρυφες.Η συζυγική πίστη της γίνεται παράδειγμα για όλες τις γυναίκες.Συχνά ανταγωνίζεται και αμφισβητεί τον Δία , ειδικά όταν ζηλεύει διαπιστώνοντας τις ερωτικές του περιπέτειες ,αλλά σύντομα υποτάσσεται στην εξουσία του.
Αντίθετα παραμένει αμείλικτη διώκτης των απογόνων του Δία με τις θνητές του ερωμένες.
Η Ήρα καταδίωξε τη Λητώ, όταν εκείνη κυοφορούσε τον Απόλλωνα και την Άρτεμη και δεν της επέτρεπε να γεννήσει σε κανέναν τόπο. Η Λητώ μπόρεσε να γεννήσει όταν εμφανίστηκε μέσα από τη θάλασσα η Δήλος, η οποία από τότε έγινε το ιερό νησί του Απόλλωνα
Κάποτε ο Δίας είχε μεταμορφώσει την ιέρεια της Ήρας, Ιώ, σε αγελάδα. Η Ήρα είχε αναθέσει στον Άργο, που είχε εκατό μάτια να την επιτηρεί κι αργότερα την καταδίωξε με μία μύγα σε ολόκληρη τη γη. Η Ιώ κατέφυγε τελικά στην Αίγυπτο όπου γέννησε τον Έπαφο, τον οποίο είχε συλλάβει με ένα απλό άγγιγμα του χεριού του Δία.
Επίσης από ζήλια είχε μεταμορφώσει την Καλλιστώ σε αρκούδα, την οποία σκότωσε η Άρτεμις.
Τη Σεμέλη, την κόρη του Κάδμου και της Αρμονίας την είχε συμβουλέψει να ζητήσει από το Δία να εμφανιστεί μπροστά της με όλη του τη θεϊκή λαμπρότητα. Όταν αυτό συνέβη, η Σεμέλη που τότε ήταν έγκυος το Διόνυσο κάηκε κι ο Δίας έραψε το ανώριμο έμβρυο του Διονύσου στο μηρό του και το κυοφόρησε.
Τον Ηρακλή, αν και είχε το όνομά της, τον καταδίωξε σε όλη του τη ζωή. Στην αρχή οι Μοίρες και η Ειλείθυια, ύστερα από απαίτηση της Ήρας, δεν άφηναν την Αλκμήνη, (τη μητέρα του Ηρακλή) να γεννήσει. Όταν τελικά η Αλκμήνη κατάφερε να γεννήσει ύστερα από τη βοήθεια της Γαλινθιάδος, η θεά έστειλε στην κούνια του νεογέννητου παιδιού φίδια για να το πνίξουν. Από την αντιπάθειά της για τον Ηρακλή είχε τιμωρήσει και το Φιλοκτήτη ο οποίος είχε ανάψει την πυρά που έκαψε τον Ηρακλή, λυτρώνοντάς τον έτσι από τους πόνους.
Μετά την αποθέωση του Ηρακλή, η θεά συμφιλιώθηκε μαζί του και του έδωσε για σύζυγο την κόρη της Ήβη.
Και άλλες θνητές καταδίωξε και τιμωρησε για την ασέβειά τους η Ήρα.
Τις Προιτίδες κόρες του βασιλιά της Τίρυνθας που καυχήθηκαν πως είναι ωραιότερές της
τρέλανε ώστε να νομίζουν πως είναι αγελάδες.Ο μάντης Μελάμποδας εξευμένισε την θεά και θεράπευσε τις κόρες του Προίτου.
Την Αηδόνα και τον άντρα της Πολύτεχνο τιμωρεί γιατί καυχήθηκαν πως η συζυγική τους ευτυχία είναι ανώτερη κι απο του Δία και της Ήρας. Τους στέλνει την Έριδα.
Ολόκληρη η οικογένεια τους μετα απο φοβερά παθήματα μεταμορφώνεται σε πουλιά απο την ευσπλαχνία του Δία.
Την Αντιγόνη κόρη του Λαομέδοντα που ειχε την αφροσύνη να πει πως τα μαλλιά της ειναι
ομορφότερα απ της Ήρας τιμωρεί δίνοντας της φίδια αντί για μαλλιά .Μεταμορφώνεται κι αυτή σε πουλί , τον πελαργό.
Ο Ενδυμίων καταδικάστηκε σε αιώνιο ύπνο γιατί τόλμησε να επιθυμήσει ερωτικά την θεά
Ο Ιξίων ,βασιλιάς των Λαπιθών ,καλεσμένος απο συμπόνοια στο τραπέζι του Δία,
μέθυσε και ερωτοτροπούσε προς την Ήρα.Ο Ζεύς θέλοντας να διαπιστώσει το μέγεθος της αχαριστίας του δίνει σε μια νεφέλη τη μορφή της Ηρας.Ο Ιξίων ζευγαρώνει με αυτή την
μορφή. Ετσι γεννήθηκε ο Κένταυρος. Ο Ιξίων δέθηκε με φίδια σε ένα πύρινο ιπτάμενο τροχό και αδιάκοπα φωνάζει πως οφείλουμε να τιμαμε τους ευεργέτες μας.
Οι γίγαντες Πορφυρίων και Ευρυμέδων προσπαθώντας να βιάσουν την Ήρα σκοτώνονται
με βέλος του Ηρακλή.
Ο μύθος του χρυσού μήλου της Έριδας δείχνει οτι η Ήρα συναγωνίζεται στην ομορφιά την ίδια την Αφροδίτη καθώς και την Αθηνά.Στους γάμους της Θέτιδας και του Πηλέα ,
η Ήρα, η Αφροδίτη και η Αθηνά παρακινούμενες απο την Έριδα να διεκδικήσουν τα πρωτεία
της ομορφιάς και να αποκτήσουν το χρυσό μήλο που ανήκε στην καλλίστην...
Οι θεοί δεν τολμούν να γίνουν κριτές και ο Ζεύς αποφασίζει να αναθέσει την κρίση στον
Πάρι εξαιρετικά ωραίο γυιό του Πρίαμου της Τροίας.Ο Ερμής που συνοδεύει τις θεές
πείθει τον Πάρι να αναλάβει την κρίση.Η Ήρα υπόσχεται να τον κάνει κυρίαρχο της Ασίας,
η Αθηνά υπόσχεται νίκη σε όλες τις μάχες και η Αφροδίτη του υπόσχεται την κατάστηση
της Ωραίας Ελένης.Ο Πάρις επιλέγει την Αφροδίτη.
Παρ όλη την υπόσχεση της , η Ήρα δεν αφήνει ανεκδίκητη την περοφρόνηση του Τρώα.
Οταν ο Παρις κλέβει την Ελένη μιά θύελλα σταλμένη απο την Ήρα τους αναγκάζει να πάνε στην Σιδώνα.Κι όταν ξεσπάει ο Τρωικός Πόλεμος, η Ήρα υποστηρίζει τους Αχαιούς.

Τα τέκνα του θεικού ζεύγους είναι η Ήβη θεά της αιώνιας νεότητας , ο Άρης θεός του
πολέμου και η Ειλείθυια θεότητα των ωδινών του τοκετού.
Τέκνο τους είναι και ο θεός-τεχνίτης Ήφαιστος.Σύμφωνα με άλλες εκδοχές , η Ήρα(σαν θεά της γονιμότητας , ίσως ταυτισμένη με την πρωγενέστερη θεα-Μητέρα ) γεννά
δίχως την συμμετοχή του Δία (την Ήβη ,μετά απο ένα δείπνο που μοιράστηκε με τον Απόλλωνα όπου έφαγε άγρια μαρούλια, τον Άρη με το απλό άγγιγμα ενός θαυματουργού άνθους , τον Ήφαιστο μόνη της ,όταν οργίστηκε με την γέννηση της Αθηνάς απο το κεφάλι του Δία.Αναφέρεται επίσης σαν κόρη της Ήρας και του Δία , η Άγγελος που την μεγάλωσαν
οι Νύμφες .Εξόργισε την μητέρα της κλέβοντας της μια πολύτιμη αλοιφή χάριν της Ευρώπης
και για να διαφύγει απο την τιμωρία προσκολλήθηκε στις πομπές των ψυχών και απο τότε
(μετά τον εξαγνισμό της απο τους Καβείρους ανήκει στις υποχθόνιες θεότητες.
Ο Ομηρικός Ύμνος στον Απόλλωνα και ο Στησίχορος υποστήριζαν ότι η Ήρα οργισμένη από τη γέννηση της Αθηνάς είχε γεννήσει, χωρίς ανδρική επαφή, τον Τυφώνα ή Τυφωέα, αντίπαλο του Δία κατά τη Γιγαντομαχία, ενώ ο Ησίοδος υποστήριζε ότι τον είχε γεννήσει η Γαία με τη βοήθεια της Ήρας.

Οι δικαιοδοσίες της θεάς αφορούσαν κυρίως το γάμο.Φρόντιζε για το ιερό και απαραβίαστο των συζυγικών σχέσεων , την γονιμότητα και την ευτοκία.
Σαν βασίλισσα του Ολύμπου έχει για όπλα της τις θύελλες, τις ομίχλες, τις βροντές.
Τα εμβλήματά της είναι το ρόδι , σύμβολο γονιμότητας, ο κούκος , το παγώνι(στο φτέρωμά του θεωρούνταν πως είχε τα μάτια του Άργου, που φρουρούσε την Ιώ).
Η θεά συνδεόταν και με άλλα φυτά, όπως η αχλαδιά, αφού με το ξύλο της είχε κατασκευαστεί το λατρευτικό της άγαλμα στο Ηραίο του Άργους, το ελίχρυσο και ο κρίνος.Σε μερικά νομίσματα με την εικόνα της Ήρας εικονίζεται το ψαλίδι σαν σύμβολο
της θεάς.
Σε όλη την Ελλάδα λάτρευαν τη θεά. Σημαντικά κέντρα της λατρείας της ήταν το Άργος και η Σάμος, αλλά λατρευόταν και στην Τίρυνθα, στην Κόρινθο, στην Επίδαυρο, στα Μέγαρα, στις αρκαδικές πόλεις Ηραία, Μαντίνεια, Μεγαλόπολη, Στύμφαλο, στην Ολυμπία, στη Σπάρτη, στην Πάρο, στη Δήλο, στην Αμοργό, στη Θήρα, στην Αστυπάλαια, στην Κω, στη Ρόδο, στην Κρήτη
Στη Σάμο γιόρταζαν προς τιμή της κάθε χρόνο τα Τόναια ή Τόνεια, όπου μετέφεραν στην παραλία το λατρευτικό της είδωλο που έστεκε στον πάντα ανοικτό ναό της, το καθάριζαν και τοποθετούσαν μπροστά του ένα γλύκισμα. Όσοι μετείχαν στη γιορτή φορούσαν στεφάνια από λυγαριά και δάφνη.

Αρχαίο Κείμενο
ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ Ἥρης Κυανέοις κόλποισιν ἐνημένη, ἠερόμορφε, Ἥρη παμβασίλεια, Διὸς σύλλεκτρε μάκαιρα, ψυχοτρόφους αὔρας θνητοῖς παρέχουσα προσηνεῖς, ὄμβρων μὲν μήτηρ, ἀνέμων τροφέ, παντογένεθλε. χωρὶς γὰρ σέθεν οὐδὲν ὅλως ζωῆς φύσιν ἔγνω κοινωνεῖς γὰρ ἅπασι κεκραμένη ἠέρι σεμνῷ πάντων γὰρ κρατέεις μούνη πάντεσσί τ' ἀνάσσεις ἠερίοις ῥοίζοισι τινασσομένη κατὰ χεῦμα. ἀλλά, μάκαιρα θεά, πολυώνυμε, παμβασίλεια, ἔλθοις εὐμενέουσα καλῷ γήθοντι προσώπῳ. Ομηρικός Ύμνος Εις Ήραν Ήρην αείδω χρυσόθρονον ήν τέκε Ρείη, αθανάτην βασίλειαν υπείροχον είδος έχουσαν Ζηνός εριγδούποιο κασιγνήτην άλοχόν τε κυδρήν , ήν πάντες μάκαρες κατά μακρόν Όλυμπον αζόμενοι τίουσιν ομώς Διί τερπικεραύνω. ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ ΗΡΑΣ Καθισμένη σε γαλάζιους κόλπους, αερόμορφε συ Ηρα πού είσαι βασίλισσα των πάντων, μακαριά σύζυγος του Διός, καί παρέχεις (προσφέρεις) εις τους ανθρώπους ήπιες αύρες, πού τρέφουν τάς ψυχάς. είσαι μητέρα των βροχών, τροφός των ανέμων, έχεις γεννήσει τα πάντα. Διότι χωρίς εσένα κανένα γενικώς πλάσμα δεν γνωρίζει την φύσιν της ζωής διότι συμμετέχεις εις όλα συγκερασμένη με τον σεβαστόν αέρα. Διότι μόνη εσύ είσαι κυρίαρχος όλων καί όλων είσαι βασίλισσα καί με αέρινες ορμητικές κινήσεις τινάσσεσαι (λούζεσαι) εις τα νερά. Αλλά συ ή μακαρία θεά πού έχεις πολλά ονόματα καί είσαι ή βασίλισσα πάντων.είθε να μας έλθης ευμενής με ωραίο χαρούμενο πρόσωπο. Ομηρικός Ύμνος Στην Ήρα Υμνώ την Ήρα τη χρυσόθρονη που η Ρέα τεκνοποίησε την αθάνατη βασίλισσα με την υπέροχη όψη του Δία του βροντερού την αδελφή και σύζυγο την ένδοξη, που οι μακάριοι όλι στον ψηλό Όλυμπο σεβόμενοι τιμούν, όμοια με τον κεραυνοβόλο Δία.
Γονείς
Ζευγάρωμα
Aιώνας
Απώτερο παρελθόν